Nhìn lại năm 2019 thăng trầm của các ông lớn công nghệ
Chỉ còn một ngày nữa là năm 2019 sẽ đi đến cuối con đường của nó. Năm qua, chúng ta được đã chứng kiến nhiều biến động của làng công nghệ. Doanh số iPhone 11 Pro không đạt được kỳ vọng nhưng Apple vẫn đứng trên đỉnh cao. Samsung vẫn giữ vững ngôi vương dù lợi nhuận lao dốc. Sự lột xác bất thành của Xiaomi, tham vọng về phần cứng mới của Microsoft,... Những điều đó tổng kết lại một năm đầy thăng trầm với các ông lớn công nghệ.
Apple và câu chuyện đáng buồn của iPhone 11 Pro
Năm nay, chúng ta được chứng kiến sự ra mắt hàng loạt của các sản phẩm định vị thương hiệu từ Apple. Hồi đầu năm, Apple bất ngờ cho hồi sinh dòng thiết bị máy tính bảng iPad Mini và iPad Air. Những tưởng dòng sản phẩm này sẽ không được xuất hiện trở lại sau khi đã bị lãng quên gần nửa thập kỷ qua. Đến giữa năm, Apple đã khai tử thiết kế thùng rác nhiều tranh cãi của Mac Pro và quay lại với thiết kế khối hộp truyền thống. Nhiều người còn nói vui rằng: "Apple đã chán ghét thùng rác và thích dụng cụ nhà bếp hơn, bằng chứng là thiết kế của thế hệ Mac Pro mới không khác gì một dụng cụ bào phô mai phiên bản lớn". Thời điểm cuối năm 2019, Apple tiếp tục cho ra đời AirPods Pro, bước ngoặt mới của dòng tai nghe True Wireless đang chiếm lĩnh thị trường.
Nhắc đến Apple mà không nhắc đến iPhone là một sự thiếu sót vô cùng lớn. Thế nhưng iPhone 11 Pro lại là một câu chuyện buồn của nhà Táo Khuyết. Doanh số quý 3 của Apple vẫn tiếp tục suy giảm, dù những nỗ lực cải thiện công nghệ của họ từ chất lượng máy ảnh, đến Deep Fusion, rồi thời lượng pin đã khiến cho smartphone Android cao cấp nhất cũng phải nghiêng người kính phục. Ngày ra mắt, iPhone 11 Pro nhận được vô vàn lời khen từ cánh báo giới lẫn cả người dùng. Đến mức khi iPhone 11 Pro chỉ mới còn ở mức độ tin đồn, bảng xếp hạng phố Wall đã chuẩn bị sẵn một vị trí ở cột mốc nghìn tỷ cho Apple. Nhưng những con số biết nói đã đưa ra tình hình ảm đạm của iPhone 11 Pro.
Ấy thế mà, sau những thông tin doanh số iPhone được Tim Cook công bố đang trên đà suy giảm, Apple vẫn vững vàng ở mốc nghìn tỷ. Để rồi đến thời điểm kết thúc năm hiện tại, giá trị vốn hóa của họ là một con số kỷ lục 1.2 tỷ USD vượt qua Amazon, Microsoft và nhiều ông lớn khác. Lý giải cho sự thành công của Apple là vì doanh thu từ mảng dịch vụ (game, ứng dụng, phim ảnh,...) của họ cứ lớn dần. Tính đến hết quý 3, doanh thu từ dịch vụ của Apple đã vượt qua doanh thu của Mac và iPad cộng lại.
2020 đã cận kề, Apple có lẽ đang ấp ủ một thiết bị iPhone đầy đột phá cho năm tới. Biết đâu, họ sẽ đảo chiều được sự suy thoái doanh thu của iPhone? Cùng chờ xem nhé.
Samsung tụt dốc lợi nhuận và con đường trở lại ngôi vương
2019 sẽ là một năm thảm họa của nhà sản xuất đến từ Hàn Quốc này nếu chỉ nhìn vào những con số thống kê, lợi nhuận của tất cả các quý đều sụt giảm hơn phân nửa. Sau sự thăng hoa của năm 2018, mảng bán dẫn của Samsung không còn là con gà đẻ trứng vàng nữa. Việc họ đã tất tay vào màn hình dẻo trên thị trường linh kiện đã khiến Samsung thất bại nặng nề.
Nhưng may mắn thay, đó chính là lúc Samsung định hướng lại để tập trung vào lĩnh vực họ đang nắm vị thế không thể lay chuyển trên toàn cầu: điện thoại thông minh. Đặt trọng tâm là kế hoạch tái thiết lập thị trường di động, Samsung đã mạnh mẽ làm một cuộc cải tổ với quy mô lớn chưa từng thấy trong lịch sử hình thành và phát triển của họ. Phân khúc cấp thấp, Galaxy M là cái tên được xướng lên sau khi Galaxy J hoàn toàn bị khai tử. Còn ở tầm trung, dòng A quen thuộc được giữ lại nhưng áp lên một cơ chế tên gọi mới với một danh sách sản phẩm nhiều chưa từng có.
Trọng điểm của cuộc cải tổ được xoay quanh 2 thiết bị là Galaxy A80 và Galaxy A90. Trong khi A80 sở hữu cơ chế lật xoay camera chưa từng thấy trên bất kỳ dòng sản phẩm nào của Samsung, thì A90 là ông vua của phân khúc tầm trung khi được trang bị cấu hình mạnh mẽ nhất. Samsung đang rất muốn xây chắc ngai vàng của mình khi vừa ưu tiên sáng tạo lại vừa phá giá cấu hình trên các thiết bị tầm trung. Một bước đi khôn ngoan đầy tính toán của Samsung. Và họ đã nhận được những trái ngọt của mình, trong khi thị trường vẫn liên tục suy thoái thì doanh số smartphone của hãng vẫn tiếp tục tăng trong quý hai và ba.
Không chỉ dừng ở phân khúc tầm trung, các thiết bị nằm ở tầng cao cấp của Samsung năm 2019 cũng đạt được sự bùng nổ cần thiết. Nhận thấy sự nhàm chán của bộ đôi S9 và Note 9, Galaxy S10 và Note 10 được đẩy mạnh không chỉ về cấu hình mà còn về vẻ ngoài đặc sắc. Bên cạnh đó, chúng ta còn chứng kiện sự chào đời của các thành viên mới thuộc dòng cấp cao. Galaxy S10e với mức giá mềm hơn nhưng cũng không kém phần mạnh mẽ và còn đó một Note 10 Lite đang dần hé lộ. Bất ngờ hơn là sự ra mắt sau nhiều trục trặc của Galaxy Fold, màn hình gập là một trải nghiệm hoàn toàn mới lạ với người dùng. Gần đây nhất là tin đồn xoay quanh Galaxy Fold 2 đang được phát triển, các fan hâm mộ của Samsung hoàn toàn có quyền tin rằng một chương mới trong lịch sử di động thông minh đang được Samsung viết tiếp.
Google cùng những tham vọng còn dang dở
Nếu như hai gã khổng lồ kể trên có nhiều buồn vui lẫn lộn trong năm 2019 thì gã khổng lồ Google lại có một năm khá “làng nhàng”. Android chuyển từ tên gọi thành số, cơ chế điều chỉnh cảm ứng được bê gần như nguyên xi từ iOS là những điểm mới trong lĩnh vực phần mềm. Còn về phần cứng, Google vẫn không từ bỏ giấc mơ laptop của họ khi cho ra mắt Pixelbook Go ở tầm giá gần bằng Surface Pro 7 của Microsoft. Lĩnh vực Internet Of Things (IoT) chứng kiến một sự thay đổi nhỏ khi mà chiếc loa Google Home được thay thế tên gọi thành Nest Home theo như tên công ty con của Google.
Về mảng điện thoại thông minh, Pixel 3a trở thành smartphone đầu tiên mang thương hiệu Pixel tiếp cận phân khúc tầm trung với một cấu hình lép vế hoàn toàn các đối thủ trong phân khúc. Pixel 4 tuy vẫn thực hiện được những điều điên rồ với nhiếp ảnh điện toán nhưng sự đón nhận nó từ người dùng vẫn còn chưa thực sự tích cực. Google đã thực sự rất cố gắng khi đem cả công nghệ cảm biến radar lên Pixel 4, nhưng dường như chẳng mấy người dùng nào muốn sử dụng smartphone theo cách quơ tay như nhạc trưởng dàn nhạc.
Nếu thực sự phải chọn ra một sản phẩm đáng chú ý nhất thì khả dĩ nhất có thể gọi tên là Stadia. Dịch vụ “stream game” này cho phép người dùng chơi game thông qua hệ thống đám mây của Google. Tuy nhiên, xét chi tiết thì Stadia không thực sự thuyết phục khi mà giá của nó không hề thấp, chưa kể game thì chẳng miễn phí và khả năng kết nối vẫn chưa đủ để có thể thay thế PC hoặc Console.
Bên cạnh đó, Google vẫn không ngừng khai tử các sản phẩm không còn phù hợp với thời đại. Hai gương mặt xấu số năm nay là Inbox và Youtube Gaming.
Sự kiện lớn nhất của Google trong năm 2019 có lẽ là sự rời đi của hai nhà sáng lập Larry Page và Sergey Brin ở công ty mẹ Alphabet. Sundar Pichai sẽ là người thay thế lên nắm vị trí quyền lực tối cao. Là lãnh đạo của Google kể từ 2016, Pichal rõ ràng là một CEO tài năng không phải bàn cải. Nhưng so với các đối thủ trong nhóm Big Four của làng công nghệ Hoa Kỳ thì chỉ có Google chưa từng chạm được cột mốc nghìn tỷ.
Microsoft cùng những sáng tạo chạm mốc nghìn tỷ USD
Bắt đầu từ ngày Satya Nadella nắm quyền vào 5 năm trước ở Microsoft, gã khổng lồ phần mềm này đã có một hành trình kỳ diệu. 2019 đánh dấu cho sự hồi sinh của ông trùm phần mềm Microsoft. Ngày 25 tháng 4 năm 2019, Microsoft chính thức cán mốc nghìn tỷ trong lịch sử công nghệ của Hoa Kỳ, họ là người thứ ba sau Amazon và Apple. Có lúc, họ còn vượt mặt cả hai đối thủ trên để leo lên vị trí dẫn đầu thế giới về giá trị vốn hóa.
Nền tảng đám mây là chìa khóa quyết định dẫn đến sự hồi sinh của gã khổng lồ Microsoft. Trong sự ngỡ ngàng của nhiều người, Microsoft là người ký được hợp đồng với Sony để đưa nền tảng PlayStation lên đám mây Azure. Trong khi, AWS (nền tảng đám mây của Amazon) đang gặp khó khăn trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng thì Microsoft đã tung một đòn chí mạng khi giành được hợp đồng 10 tỷ USD với Lầu Năm Góc.
Nhưng cũng không thể phủ nhận sự bứt phá thần kỳ trong lĩnh vực phần cứng. Trong sự kiện chỉ dành để cập nhật Surface, Microsoft vén màn một tablet gập với cái tên Surface Dou. Điều này hứa hẹn một kỷ nguyên mới của PC sẽ được mở ra vào năm 2020. Chưa dừng lại ở đó, Microsoft còn bị phát hiện đang bắt tay với Google để phát triển một điện thoại thông minh chạy Android dạng gập. Thiết bị này sẽ được hỗ trợ đầy đủ các ứng dụng, dịch vụ của Microsoft và cửa hàng Google Play. Phó chủ tịch mảng phần cứng của Microsoft, ông Panay Panos khẳng định đanh thép rằng sẽ phục hận cho Microsoft trên chính lĩnh vực mà họ đã bị nó cướp đi vị thế dẫn đầu của họ vào thập niên trước.
Đáng tiếc là mọi chuyện thường không diễn ra một cách êm đẹp. Surface Pro X là thiết bị để Microsoft thực hiện tham vọng Windows trên ARM. Tuy nhiên, thiết bị này lại nhận được không ít lời chỉ trích bởi hiệu năng kém cỏi và một số yếu tố khác. Tham vọng của Microsoft một lần nữa lại bị đập vỡ. Tuy nhiên, hành trình của họ chỉ là mới bắt đầu.
Huawei mắc kẹt giữa chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Sau một năm 2018 cực kỳ rực rỡ với thành tích gạt Apple ra khỏi vị trí thứ 2 thế giới về smartphone, Huawei cực kỳ từ tin với năm 2019. Tổng kết quý một, P30 - dù có những lùm xùm quanh chất lượng màu sắc - đã khẳng định vị trí thứ 2 thế giới của Huawei, với việc bỏ xa Apple tới hơn 20 triệu đơn vị sản phẩm xuất xưởng. Những tưởng đầu xuôi đuôi lọt, nhưng ngày 23 tháng 5 là một ngày đen tối với nhà sản xuất số một Trung Quốc. Tổng thống Trump đã ra lệnh cấm các công ty Mỹ không được hợp tác với những công ty nằm trong “danh sách đen” nhằm bảo đảm an ninh quốc gia, trong danh sách này có Huawei. Bị mất quyền hợp tác với Google, Huawei bắt buộc phải chuyển sang dùng một nền tảng Android “nhà làm”.
Tham vọng bành trướng toàn cầu của Huawei xem như kết thúc. Nhưng chẳng ai có thể ngờ được rằng Huawei không giãy chết mà lại còn bùng nổ một cách mạnh mẽ. Đến khi công bố số liệu toàn cầu hồi quý 3, mọi người mới hiểu được nguyên nhân của sự bùng nổ đó. Huawei bị coi là tâm điểm của cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, người Trung Quốc đã quay mặt với các sản phẩm từ Mỹ và bật chế độ “tinh thần dân tộc”. Điều đó đưa doanh số nội địa của Huawei bùng nổ đến con số chóng mặt: trong vòng nửa năm P30 bán được 16 triệu thiết bị, Mate 30 đạt doanh thu 7 triệu thiết bị chỉ trong 2 tháng ngắn ngủi. Thậm chí nhà sáng lập Nhậm Chính Phi còn đùa rằng với tình hình như hiện tại thì tổng thống Trump cứ tiếp tục cấm thương hiệu Huawei đi.
Tất nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc Donald Trump đã không áp đặt được sự trừng phạt lên Trung Quốc. Tuy Huawei có được đà tăng trưởng mạnh mẽ nhưng tổng doanh số của điện thoại thông minh từ Trung Quốc không thay đổi mà chính xác hơn là đã suy giảm thêm khoảng 3%. Sự tăng trưởng của Huawei ở thị trường quốc nội đã khiến các hãng sản xuất điện thoại đồng hương gánh chịu thiệt hại. Nhưng bù lại, họ bớt đi được một đối thủ sừng sỏ trên trường quốc tế.
Xiaomi chững lại vì nghèo nàn trong sáng tạo?
Tháng cuối cùng của năm 2019 đối với Xiaomi không hề suôn sẻ. Nhà sáng lập kiêm CEO, đồng thời cũng là gương mặt đại diện của Xiaomi - tỷ phú Lei Jun tuyên bố từ chức chủ tịch. Cũng trước đó khoảng vài ngày, Xiaomi công bố chính thức kết quả doanh thu của quý 3, qua đó xác thực đà tăng trưởng của họ đã hoàn toàn đứng lại. Về doanh thu nếu so với năm 2018 thì tỷ lệ suy giảm rơi vào khoảng 7.8%. Còn về mặt doanh số, tổng sản lượng điện thoại Xiaomi được xuất xưởng trong quý 3/2019 sụt giảm hơn 1 triệu thiết bị so với cùng kỳ năm ngoái. Cũng ở trong quý trước đó, nhà sản xuất được mệnh danh là "Apple của Trung Quốc" cũng đã phải chứng kiến khởi đầu của sự sụt giảm doanh thu kéo dài này.
Lý do gây nên sự khó khăn của Xiaomi xuất phát từ chính họ. Trong danh sách thiết bị 2019 của Xiaomi không có một sản phẩm nào mang tính sáng tạo so với các đối thủ đang cạnh tranh. Mi Watch sao chép gần như 100% Apple Watch, Mi Mix Alpha cố gắng đột phá phân khúc siêu cấp bằng tính năng vô nghĩa nhất với người dùng với màn hình bao quanh điện thoại. Điểm nhấn đáng kể nhất của họ chính là việc Mi CC9 Pro (tên quốc tế là Mi Note 10) được sở hữu camera cảm biến 108MP, tuy nhiên nó vẫn là cảm biến mua từ Samsung.
Xét về bản chất của Xiaomi, họ là một hãng sản xuất điện thoại di động thông minh thiếu sáng tạo, chiến lược để họ cạnh tranh với các đối thủ là cấu hình cao kèm khung giá thấp. Thời điểm hiện tại, chiến lược trên đã không còn quá mới mẻ. Tính riêng thị trường Trung Quốc, Huawei vừa trở về đã nghiền nát Xiaomi một cách không hề thương tiếc. Còn ở trường quốc tế, Xiaomi vừa phải chật vật chống đỡ lại đợt sóng mới của Samsung, vừa phải vất vả đối phó với đối thủ “tuy mới mà cũ” Realme (công ty con của OPPO). Nhiều năm qua, ban lãnh đạo Xiaomi vẫn luôn truyền bá khẩu hiệu “Xiaomi là một công ty Internet”, nhưng thực tế chưa một lần tổng kết nào doanh thu Internet của công ty vượt quá 10% tổng nguồn thu của Xiaomi.
Nhà sản xuất đến từ Trung Quốc này đang cần phải thay đổi mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Ít ra, năm 2019 của công ty được mệnh danh Apple Trung Quốc này vẫn còn một vài điểm sáng le lói. Tổng doanh thu tính đến hết quý 3 trong năm 2019, Xiaomi đều phát sinh lợi nhuận chứ không hề chìm trong thua lỗ. Mảng Artificial Intelligence of Things (AIoT) lại khá thành công khi doanh số từ sản phẩm Smart TV của hãng nằm trong top 5 tại thị trường Trung Quốc. Các mảng thiết bị thông minh khác (trừ smartphone và laptop) cũng có những tín hiệu khả quan. Chiến lược dùng điện thoại giá rẻ làm bàn đạp cho doanh thu cũng chưa phải hoàn toàn thất bại, chí ít đến thời điểm hiện tại nó vẫn khá hữu hiệu.
OPPO và hai hướng đi mới
Thương hiệu gặt hái nhiều thành công nhất trong ba công ty con (OPPO, Vivo, OnePlus) của BBK Electronics. OPPO đã dùng nguyên một năm 2019 để phát triển theo hai hướng.
Về phía phân khúc dưới, OPPO đẩy mạnh tốc độ phát triển thương hiệu con Realme và họ cũng không giấu ý định chuyển giao toàn bộ các phân khúc tầm trung trở xuống cho nhãn hiệu này. Sự nỗ lực vượt bậc của Realme trong năm 2019 khiến người khác phải khâm phục. Tính đến hết quý 3 năm nay, Realme đã kịp chen chân vào top 7 thế giới với doanh số hơn 10 triệu máy trên toàn cầu. Thương hiệu này là một mối họa tiềm tàng với Xiaomi, khi mà họ đang sử dụng chung chiến thuật đã định danh Apple Trung Quốc lên bản đồ thế giới. Chiến thuật này không còn ai quá xa lạ khi nhắc về Xiaomi là người ta sẽ liên tưởng tới: phá giá cấu hình. Tiêu biểu có thể kể đến chiếc điện thoại thông minh phá giá thị trường như Realme X2 Pro, một thiết bị chưa đến 9 triệu đồng nhưng lại sở hữu vi xử lý Snapdragon 855 Plus mạnh khủng khiếp.
Trên phân khúc cao cấp, OPPO chứng minh họ hoàn toàn có khả năng chơi sòng phẳng với các ông lớn khác với OPPO Reno 10X Zoom. Thiết bị này mở đầu cho một phong cách mới với thiết kế dạng vây cá mập ở camera trước và camera sau zoom tối đa lên đến 60X. Họ đã hoàn toàn khai tử dòng F và thay thế chúng bằng các sản phẩm Reno. Nỗ lực của OPPO cũng đem về quả ngọt cho họ, khi doanh số thiết bị tầm trung trở xuống đã được định hướng sang thương hiệu Realme thì doanh số OPPO vẫn không thay đổi. Điều đó thể hiện rằng người dùng đang rất tích cực nâng cấp lên những sản phẩm Reno mới của họ.
Intel từ bỏ, Qualcomm và Apple chuẩn bị cho đại chiến 5G
Surface đang là chiến trường của Intel và Qualcomm nhưng đó vẫn chưa phải là tất cả. Cuộc chiến ở thung lũng Silicon năm nay có nhiều chuyển biến bất ngờ. Bất ngờ nhất có lẽ là sự kiện Qualcomm đã bắt tay làm hòa với Apple trong cuộc chiến tranh bằng sáng chế hồi tháng 5. Sự thỏa hiệp này đã đưa Qualcomm quay trở lại với một trong những khách hàng sộp nhất của họ. Điều này cũng giúp đỡ iPhone 11 của Apple thoát ra khỏi vấn đề kết nối thiếu sự ổn định như trên những thiết bị của 2018.
Bất ngờ hơn là ngay sau khi cái bắt tay giữa Apple và Qualcomm diễn ra, Intel đã tuyên bố rút ra khỏi cuộc chiến 5G trên thiết bị di động. Sau đó, Intel đã bán lại toàn bộ mảng vi xử lý modem thế hệ mới cho Apple. Động thái này chứng minh Tim Cook và đồng sự chưa hoàn toàn hài lòng với những thứ họ nhận được từ Qualcomm. Cuộc chiến giữa Apple và Qualcomm chỉ tạm dừng lại chứ chưa thực sự kết thúc, có lẽ cuộc chiến này sẽ sớm ngày tái khởi động.
Về phía Qualcomm, họ cũng chẳng có lý do gì để quá lo lắng trong trường hợp đại chiến với Apple lại diễn ra. Bởi tất cả các hãng sản xuất điện thoại Android hàng đầu đều đã tham gia cùng với họ trong cuộc chiến 5G, các thiết bị có thể kể đến như: Samsung Galaxy S10, Xiaomi Mi 9, OPPO Reno. Bên cạnh đó, Qualcomm hoàn toàn có lý do để vui mừng khi mà hãng sản xuất smartphone hiếm hoi không sử dụng modem của họ là Huawei đã bị đưa vào danh sách đen thương mại của Mỹ.
Tuy vẫn còn nhiều điểm hạn chế về hiệu năng nếu so với vi xử lý A13 Bionic của Apple, nhưng khoảng cách giữa chip Qualcomm và chip Apple đã được rút ngắn khá đáng kể với sự ra mắt của Snapdragon 865. Chính vì những điều kể trên, Qualcomm hoàn toàn có quyền kê cao gối mà mơ về những điều tươi sáng đang chờ họ trong cuộc chiến mới mang tên 5G.
